Historia Dzieła

by admin

⑊

26 października, 2023

⑊

Brak komentarzy

Wówczas gdy dzieło Księdza Bosko na Valdocco rozrastało się należało zadbać o przyszłość idei. Kiedy miał koło siebie setki młodzieży potrzebującej wszystkiego, zwłaszcza pracy, wołał o pomoc. Okazywali mu ja szlachetni kapłani turyńscy ale była to pomoc wciąż niewystarczająca. Dzieło rzeczywiście przybierało gigantyczne rozmiary. Zwrócił się wówczas do laikatu, do katolików z miasta. „Dlaczego – mówił do nich – nie mielibyście ofiarować odrobiny waszego czasu, waszego doświadczenia, waszych różnorodnych zdolności, waszych pieniędzy na służbę Bogu, który cierpi w tych małych nieszczęśliwych istotach?”

Apel został podjęty i z różnych klas społeczeństwa turyńskiego zgłaszać się zaczęli współpracownicy, którzy zgodzili się uczyć katechizmu sławnych łobuzów z Valdocco. Świeccy wykonywali także różne inne, pilne prace: prowadzili kursy wieczorowe, sprawowali nadzór w kaplicy, przygotowywali do pierwszej Komuni świętej, wyszukiwali pracę dla bezrobotnych, odwiedzali młodych robotników w fabrykach, pełnili asystencję w czasie przerw. Równocześnie przyłączyły się do współpracy także matki, żony, siostry tych pomocników, pomagając w sposób prostszy, praktyczny, ale użyteczny. Wielu chłopców nie mogło znaleźć pracy, gdyż odstraszali wyglądem. Często stawały się powodem odrzucenia: brudna bielizna, zniszczone ubranie, dziurawe buty, ogólne zaniedbanie w wyglądzie. Panie zbierały się w domu ks. Bosko i szyły koszule, łatały spodnie, naprawiały, czyściły, przerabiały lub szyły nowe ubrania, uczyły wreszcie najprostszych zasad osobistej higieny.

Aby znaleźć pomoc i w pewien sposób pomnożyć tę armię wychowawców, ks. Bosko uzupełnił swoją rodzinę zakonną (Salezjanie SDB i Siostry FMA) tworząc Związek Pomocników Salezjańskich. Współpraca tych dobrych chrześcijan pozwoliła ks. Bosko rozwinąć w nieprzewidzialny sposób swoje dzieło. On jednak pragnął zbudować ten Związek poprzez struktury konkretne i prawne, nie zaś oparte na doraźnym działaniu i charytatywnej wrażliwości.

W roku 1864 napisał Regułę, w której jeden rozdział (szesnasty) był poświęcony współpracownikom świeckim. Ks. Bosko w tej pierwszej Regule wcielił współpracowników do Zgromadzenia Salezjańskiego. Mieli oni być członkami zewnętrznymi, „salezjanami w świecie”.

Powołanie Salezjanów Współpracowników – rys historyczny.

Znajomość historii Współpracowników Salezjańskich ustanowionych przez Księdza Bosko było i jest podstawą do właściwego zrozumienia swojego powołania i zaangażowania w kontynuację „Dzieła Świętego Jana Bosko „ – dzisiaj w otaczającej nas rzeczywistości.

A więc pochylmy się nad historią.

W: „M E M O R I E B I O G R F I CH E DI DON GIOVANNI BOSCO TOM XI” z1875roku rozdział IV zatytułowany jest: „Pomocnicy Salezjańscy”. W nim ks. Eugeniusz Ceria pisze: „Pojęcie Pomocnika Salezjańskiego nie było zaraz-w myśli Księdza Bosko-wyraźnie skrystalizowane. Od roku 1841, to jest od chwili, gdy odczuł potrzebę pomocy i współpracy, tak od ludzi świeckich jak i duchownych dla przeprowadzenia swych rozległych planów, przystąpił do utworzenia zespołu ludzi, silnie ze sobą związanych organizacyjnie dla przeciwstawienia się stanowczego wszelkim atakom zła.

Najpierw organizacja ta miała się nazywać: „ZJEDNOCZENIE CHRZEŚCIJAŃSKIE”, następnie: „STOWARZYSZENIE DLA CZYNIENIA DOBRZE”, ostatecznie pozostała nazwa „POMOCNICY SALEZJAŃSCY”.

Układanie zrębów organizacyjnych Związku Pomocników Salezjańskich trwało długo bo aż do lat 1874 – 1875. Dopiero w 1876 r. Ksiądz Bosko zredagował (a była to już trzecia wersja programu) ostateczny program, którego tytuł brzmiał: „Pomocnicy Salezjańscy, czyli sposób praktyczny podtrzymywania dobrych obyczajów w społeczeństwie”. W tym programie wyszczególnione były cztery głównie zadania :

pomagać Zgromadzeniu Salezjańskiemu w jego poczynaniach
popierać powołania duchowne
współpracować z dobrą prasą w zwalczaniu złej
interesować się wprost młodzieżą opuszczoną

Ogólnym nakazem była absolutna zależność działalności religijnej nie tylko od Papieża, ale też od biskupów i proboszczów. Salezjanie i Pomocnicy mieli uważać się zawsze: „jako bracia i spieszyć sobie wzajemną pomocą, gdy chodziło o większą chwałę Bożą i dobro dusz”. Na uwagę zasługuje to, że ks. Bosko w pierwszych programach nie uwzględnił działalności kobiet, dla których w terminie późniejszym chciał założyć coś na kształt trzecich zakonów dla niewiast i by były one przyłączone do Sióstr Córek Maryi Wspomożycielki.

W marcu 1876 rokuKsiądz Jan Bosko wystosował do Ojca Świętego prośbę:

„Ojcze Święty, odkąd Świątobliwość Wasza raczył zatwierdzić pokorne Towarzystwo Salezjańskie, wzrosła znacznie liczba jego członków i rozszerzyło się pole jego działalności. Wobec coraz większych potrzeb powiększyła się i liczba gorliwych osób świeckich i duchownych ofiarujących swą pomoc. Ci, by ujednostajnić swoją pracę i skonsolidować ją, prosili o ułożenie dla nich stosownego regulaminu. Regulamin został ułożony, a stowarzyszenie otrzymało nazwę Pomocników Salezjańskich. Zmierza ono do wciągnięcia ludzi żyjących w świecie, do takiej samej pracy, jakiej oddają się Salezjanie. Świątobliwość Wasza w swej łaskawości już raczył te ich prace pochwalić i pobłogosławić. Także wielu biskupów zaleca ją swoimi listami pochwalnymi i ci zachęcili mnie, bym wniósł prośbę do Waszej Świątobliwości o przydzielenie tymże Pomocnikom odpustów z niewyczerpanego skarbca łask duchowych Kościoła. Tak każdy z nich będzie miał dowód oczywisty, że Związek ten cieszy się uznaniem i błogosławieństwem Waszej Świątobliwości. Równocześnie będzie to duchową odpłatą dla nich za poświęcenie się dla sprawy Bożej. Prosimy, zatem wszyscy o udzielenie Salezjanom i ich Pomocnikom:

1. Odpustu zupełnego na godzinę śmierci;

2. Odpustów i łask duchowych, jakimi cieszą się tercjarze franciszkańscy;

3. Aby odpusty, jakie można zyskać w kościołach franciszkanów w ich święta, można też zyskać

i w kościołach salezjańskich. Ufny, że Wasza Świątobliwość raczy uwzględnić tę pokorną prośbę, błagam o specjalne błogosławieństwo dla wszystkich, którzy wspomagają dzieła salezjańskie i równocześnie chylę się z najgłębszą czcią i synowskim oddaniem do stóp Waszej Świątobliwości pokorny syn i zobowiązany za uwzględnienie prośby„.

Ksiądz Jan Bosko 04.03.1876 r.

W kwietniu 1876 roku Ksiądz Bosko po raz jedenasty udał się do Rzymu aby osobiście prosić papieża PIUSA IX o łaski duchowe dla swoich współpracowników i wówczas przedstawił ostateczny projekt zatytułowany „Współpracownicy salezjańscy, czyli praktyczny sposób wspierania dobrych zwyczajów i społeczeństwa”. Papież PIUS IX widząc, że w programie tego Stowarzyszenia nie ma wzmianki o niewiastach, expressis Derbis dezaprobował takie postawienie sprawy:

„Niewiasty – mówił, (Papież) miały często w poczynaniach Kościoła pierwsze miejsce, zwłaszczaw działalności dobroczynnej i przy nawracaniu pogan. Zawsze okazują się one hojne i przedsiębiorcze, jeśli chodzi o pełnienie uczynków miłosierdzia, co u nich jest naturalną predyspozycją, więcej niż u mężczyzn. Wykluczając je, pozbawilibyście się doprawdy wielkiej pomocy”.

Ksiądz Bosko, dla którego każde życzenie Papieża było rozkazem, podjął tę sugestię, rozbudował tekst i do Związku Pomocników włączył takżePomocnice.

Odpowiedzią na powyższe prośby i działania Księdza Bosko było breveCum sicutiz dnia 9 maja tegoż roku, w którym Pius IX pisał: „aby Towarzystwo Salezjańskie z dnia na dzień rosło i przebierało na sile, udzielam upragnionych odpustów, nie przez pośrednictwo Głównego Przełożonego, ale wprost Związkowi Pomocników Salezjańskich”.

Datę 9 maja 1876 roku uważa się za oficjalną powstaniaPobożnego Związku Pomocników Salezjańskich

Pierwszy Regulamin został wydrukowany 12 lipca 1876 roku a jego podtytuł brzmiał „POMOCNICY SALEZJAŃSCY CZYLI PRAKTYCZNY SPOSÓB PRZYCZYNIANIA SIĘ DO DOBRYCH OBYCZAJÓW I ROZWOJU CYWILNEGO SPOŁECZEŃSTWA”.

Regulamin zawierał VIII rozdziałóww którymKs. Bosko żądał m.in. by Pomocnicy;

uważali się za prawdziwych tercjarzy czynnych
szukali doskonałości chrześcijańskiej
by prowadzili podobny tryb życia, jaki prowadzi się w życiu wspólnym Salezjanów
w swoje życie wnosili pewne wymagania doskonałości salezjańskiej (rozdz.III)

Pierwszą Osobą, która otrzymała od Księdza Bosko dyplom przynależności do zarejestrowanego przez Stolicę Apostolską Stowarzyszenia był papież Pius IX.

Napisany przez Księdza Bosko Regulamin obowiązywał przez 110 lat. Dopiero 24 maja 1986 roku został zatwierdzony przez Kongregację dla Zakonników i Instytutów ŚwieckichNowy Program Życia Apostolskiego dostosowany do nakazów Soboru Watykańskiego II, jednak w niezmiennej wierności dla myślii woli Założyciela. Prace nad doskonaleniem zapisów w nowym Programie Życia Apostolskiego trwały przez kolejne lata i tak :

W dniach od 9-12 listopada 2006 r. w Rzymie odbył się III Światowy Kongres Salezjanów Współpracowników i Salezjanek Współpracownic pod hasłem „My odnawiamy Regulamin, Regulamin odnawia nas”. Wówczas III Światowy Kongres Współpracowników Salezjańskich przyjął „ad experimentum” „Program Życia Apostolskiego Stowarzyszenia Salezjanów Współpracowników i Salezjanek Współpracownic’.

Składał się on z Regulaminu i Statutu.

IV Światowy Kongres Stowarzyszenia Salezjanów Współpracowników – 8 do 11 listopada 2012 roku, zgromadził około 250 delegatów, i podczas jego trwania został przyjęty jednomyślnie Nowy Statutizatwierdzony ostateczny projekt Programu Życia Apostolskiego. Ten projekt Programu Życia Apostolskiego 29 kwietnia 2013 roku zaaprobowała Kongregacja Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń podkreślając, że jest on w pełnej wierności natchnieniu Księdza Bosko dla „zewnętrznych salezjanów „ , a równocześnie zapewnia zgodność duchową, teologiczną i duszpasterską z Soborem Watykańskim II i z Magisterium Kościoła, dając chrześcijańską i salezjańską odpowiedź na nowe wyzwania świata.

Aktualny tekst Programu Życia Apostolskiego (PŻA) składa się ze Statutu, który zawiera VI rozdziałów w obrębie, których wyszczególnionych jest 40 artykułów, a w zakończeniu art. 41 zatytułowany „Droga do świętości”. Z kolei wskazania i określenie warunków dla praktycznego zastosowania reguł zawartych w Statucie znajdują się w Regulaminie, który zawiera V rozdziałów i 37 artykułów. W obu częściach Programu Życia Apostolskiego w licznych artykułach uściślone są wskazania w paragrafach i jest ich w Statucie 79, a w Regulaminie 141.

I tutaj powinniśmy zadać sobie pytanie? Salezjaninie Współpracowniku, Salezjanko Współpracownico czy znasz obowiązujący ciebie Program Życia Apostolskiego – Drogę, Twojego Salezjańskiego Powołania?

I jeszcze na zakończenie:

Historia określenia Salezjanów Współpracowników w Polsce